کهکشان به مجموعه ستارگان، گاز و غبار گفته می‌شود که با نیروی جاذبه کنار هم نگاه داشته شده‌اند. کوچک‌ترین کهکشانها دارای عرضی برابر با چند صد سال نوری هستند و بزرگ‌ترین کهکشانها تا ۳ میلیون سال نوری عرض دارند و شامل بیش از ۱۰۰۰ میلیارد ستاره هستند. اشکال کهکشانها بر اساس شیوه‌ای طبقه بندی می‌شود که طبق شیوه طبقه بندی ستاره شناس آمریکایی، ادوین هابل، شکل یافته‌است. در مورد تکامل کهکشانها اطلاعات قطعی کمی در دست است. تنها مطلب مورد اطمینان این است که کهکشانها میلیاردها سال پیش به شکل توده‌ای از ابرهای گازی و غباری بوجود آمدند.
فهرست مندرجات |
طبقه بندی کهکشان ها
کهکشانها دارای طبقه بندی‌های مختلفی هستند که عوامل موثر در این طبقه بندی‌ها شامل: ساختمان، تراکم، رنگ، نوع، تشعشعات و نورانیت و... است. از جمله طبقه بندی کهکشانها می‌توان به طبقه بندی ادوین هابل اشاره کرد که در این طبقه بندی کهکشانها به سه دسته تقسیم می‌شوند. ۱- مارپیچی ۲- بیضوی ۳- نامنظم که هر کدام به زیر مجموعه‌های زیرتقسیم می‌شوند :
از کهکشان هایی هستند که از مجموع ستارهگان کهن‌سال ساخته شده و عمر متوسط ستارهگان آن به ده میلیارد سال می رسد. این کهکشان ها توده‌هایی آرام هستند و بر اثر کهولت حاکم بر ستارهگان به رنگ قرمز گرایش پیدا کرده که معمولا این کهنسالان به دور مرکز جرم خود در حال گردش هستند. در این نوع کهکشانها از محیط‌های فعال میان ستاره ای و ستاره گان نوزاد خبری نیست، این گروه از کهکشانها را بنا به شکلشان به گروه‌های (S0 و S7) تقسیم بندی کرده که هرچه از سوی کهکشانهای (S0 و S7)پیش می‌رویم مقدار کشیده‌گی آن ها افزایش یافته و از شکل دایره به بیضی گرایش پیدا می‌کنند.
کهکشانهای مارپیچ مشتمل بر ستارهگان نوزاد، پیر و محیط‌های میان ستاره‌ای می‌باشند که حول یک سیاه‌چاله که در مرکز کهکشان قرار دارد می‌گردند و بر اثر موج پیچشی حاصل از آن بازو‌هایی در دور آن به وجود می‌آید. از جمله کهکشانهای مارپیچی می توان به کهکشان راه شیری اشاره کرد که محیطی تقریبا فعال و پر نوسان دارد.
این دسته از کهکشانها مانند کهکشانهای مارپیچ هستند با این تفاوت که در میان هسته‌ی مرکزی آنها بخشی به شکل میله قرار گرفته که بازو‌ها از میله‌ی مذکور سرچشمه می‌گیرند. از جمله دلایل عنوان شده در بروز میله، به هم پیوسته‌گی بازوهای مارپیچ و اجتماع آنها در یک خط می‌باشد که سبب پیدایش چنین بازو‌هایی شده است.
کهکشان های بی نظم کهکشان هایی هستند که ترکیب ستاره ای آنها عموما مشابه کهکشان های مارپیچی است ولی در ساختارشان بازوهای مشخص وجود ندارد. کهکشانهای نا منظم را به این علت چنین نامیده اند که هیچ گونه تقارن یا ساختار مشخصی ندارند.تقریبا 20 درصد کهکشان های کیهان از این نوع می باشند.
کهکشان راه شیری
کهکشان راه شیری دارای درازائی به طول ۱۲۰٫۰۰۰ سال نوری است. قطر این کهکشان نیز در مرکز، رقمی معادل ۲۰٫۰۰۰ سال نوری وقطر بازوی آن در حدود ۳۰۰۰ سال نوری است. کهکشان ما در حدود ۲۰۰ میلیارد ستاره دارد. منظومه شمسی و خورشید در فاصله ۳۰٫۰۰۰ سال نوری از مرکز کهکشان قرار دارند و همچنین با سرعتی معادل ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلومتر بر ثانیه به دور مرکز کهکشان می‌چرخد که حدود ۲۲۵ میلیون سال طول می‌کشد تا این مجموعه یک بار بچرخد.
کهشان‌های همسایه با کهکشان راه شیری
نزدیک ترین کهکشان به ما کهکشان آندرومدا است که از لحاظ ساختار درست مانند کهکشان راه شیری مارپیچی و دارای بازوست به همین دلیل خواهر کهکشان راه شیری نامیده می‌شود. این کهکشان در فاصله 2500000 سال نوری از ما قرار دارد و در حال حاضر نیز در حال نزدیک شدن به ما می‌باشد. اما متوسط فاصله کهکشانها حدود ۲٫۰۰۰٫۰۰۰ سال نوری است. تصاویر گرفته شده توسط تلسکوپ فضایی هابل از سنگین ترین ستاره کهکشان راه شیری نشان می‌دهد: این ستاره تاج خود را از دست داده‌است. به گزارش خبرگزاری مهر، این ستاره چاق که Pismis ۲۴-۱ نام دارد یکی از اعضای جوان و درخشان مجموعه بسیار کوچکی از ستارگانی است که به Pismis ۲۴ معروفند و در حدود ۸ هزار سال نوری با زمین فاصله دارند.
اندازه گیری اولیه از این مجموعه جرمی در حدود ۲۰۰ و حتی ۳۰۰ برابر جرم خورشید ما را نشان می‌دهد که این حجم بسیار بالا تنها در بخش‌هایی از گیتی که بسیار شلوغ و پرجمعیت هستند، یافت می‌شود.
بنا بر گزارش خبرگزاری فرانسه، مشاهدات جدید فضانوردان از ستاره Pismis ۲۴-۱ حاکی است : این ستاره احتمالاً از دو یا حتی سه ستاره تشکیل شده‌است. چنین ستارگان پرحجمی به برخورداری از حیات کوتاه مدت نیز محکوم هستند. این ستارگان پس از چند میلیون سال منفجر شده و به سیاهچاله‌هایی تبدیل می‌شوند. دوره حیات خورشید ما ۳ هزار برابر دوره زندگی این ستارگان است.
0 comments:
Post a Comment